Της Στέλλας Κίζυλη,
Όταν ο οφειλέτης, ή άλλως ο καθ’ ου η εκτέλεση, δε συμμορφώνεται στην υποχρέωσή του να ικανοποιήσει την απαίτηση του δανειστή μετά την επίδοση από τον τελευταίο επιταγής προς εκτέλεση του άρθρου 924 ΚΠολΔ, ο δανειστής έχει δικαίωμα να επιβάλει κατάσχεση. Ειδικότερα, ο καθ΄ ου η εκτέλεση μπορεί, εντός τριών εργάσιμων ημερών από την επίδοση της επιταγής, να ικανοποιήσει τον δανειστή προβαίνοντας στην εξόφληση της απαίτησης. Πριν την πάροδο του διαστήματος αυτού δεν επιτρέπεται η διενέργεια καμίας άλλης πράξης εκτέλεσης.
Σύμφωνα με το άρθρο 992 ΚΠολΔ, μπορεί να γίνει κατάσχεση ακινήτου που ανήκει στην κυριότητα του οφειλέτη ή εμπράγματου δικαιώματος του οφειλέτη επάνω σε ακίνητο. Από τη διάταξη γίνεται σαφές ότι αντικείμενο κατάσχεσης δεν αποτελεί μόνο το δικαίωμα της κυριότητας αλλά και άλλα εμπράγματα δικαιώματα επί του ακινήτου, όπως για παράδειγμα οι πραγματικές δουλείες και η επικαρπία. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι πραγματικές δουλείες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το δεσπόζον ακίνητο και υπάρχουν υπέρ του εκάστοτε κυρίου του ακινήτου αυτού, δε μπορούν να κατασχεθούν αυτοτελώς. Εν αντιθέσει, η επικαρπία μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο κατάσχεσης, αν στη συστατική της πράξη ορίζεται ότι μπορεί να μεταβιβαστεί ως εμπράγματο δικαίωμα. Αυτονόητο είναι ότι τα συστατικά του ακινήτου ακολουθούν την τύχη του σύνθετου πράγματος και κατάσχονται και αυτά μαζί με το ακίνητο, πλην όμως, απαιτείται ειδική μνεία επ’ αυτών στην κατασχετήρια έκθεση.
Η κατάσχεση, ως αναγκαίο στάδιο της εκτελεστικής διαδικασίας, ενεργείται από τον δικαστικό επιμελητή με τη σύνταξη έκθεσης μπροστά σε έναν ενήλικο μάρτυρα. Ειδικότερα, βάσει του άρθρου 954 παρ. 2 ΚΠολΔ, η κατασχετήρια έκθεση απαιτείται να περιέχει ακριβή περιγραφή του κατασχεμένου, ώστε να μην γεννάται αμφιβολία για την ταυτότητά του, αναφορά της εκτίμησης του κατασχεμένου, την οποία έκανε είτε ο επιμελητής είτε ο πραγματογνώμονας, τιμή πρώτης προσφοράς, η οποία πρέπει να προσδιοριστεί τουλάχιστον στα δύο τρίτα της αξίας, στην οποία εκτιμήθηκε το κατασχεμένο, αναφορά του εκτελεστού τίτλου, στον οποίο βασίζεται η εκτέλεση και τέλος αναφορά της ημέρας διενέργειας του πλειστηριασμού.
Ειδικά στην περίπτωση της κατάσχεσης ακινήτου, ο πλειστηριασμός ορίζεται υποχρεωτικά σε επτά μήνες από την περάτωση της κατάσχεσης και σε καμία περίπτωση η ημερομηνία διενέργειάς του δε μπορεί να υπερβαίνει τους οκτώ μήνες. Το κατασχεμένο ακίνητο πρέπει να περιγράφεται με ακρίβεια και σαφήνεια ως προς το είδος, την έκταση, τη θέση και τα όρια, με τα συστατικά και τα παραρτήματα που κατασχέθηκαν, ώστε να μην ανακύπτει αμφιβολία σχετικά με την ταυτότητά του, ενώ για τον προσδιορισμό της τιμής πρώτης προσφοράς λαμβάνεται υπόψη η εμπορική του αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά τον χρόνο της κατάσχεσης.
Για να επέλθουν οι συνέπειες της κατάσχεσης, απαραίτητη είναι η επίδοση αντιγράφου της κατασχετήριας έκθεσης στον καθ’ ου η εκτέλεση. Η επίδοση γίνεται, ανάλογα με το αν ο καθ΄ου η εκτέλεση ήταν παρών ή απών κατά τη διαδικασία, αμέσως μόλις περατωθεί η κατάσχεση και την επομένη μέρα αυτής ή, πάντως, όχι μετά την πάροδο οκτώ ημερών αντίστοιχα. Σύμφωνα με το άρθρο 995 παρ. 4 ΚΠολΔ, ο δικαστικός επιμελητής οφείλει μέσα σε είκοσι ημέρες από την κατάσχεση να καταθέσει στον υπάλληλο του πλειστηριασμού, δηλαδή τον αρμόδιο συμβολαιογράφο, τον εκτελεστό τίτλο, την έκθεση επίδοσης της επιταγής της εκτέλεσης, την κατασχετήρια έκθεση και τις εκθέσεις επίδοσής της στον οφειλέτη και τον υποθηκοφύλακα, το πιστοποιητικό βαρών καθώς και την έκθεση εκτίμησης του πιστοποιημένου εκτιμητή. Το απόσπασμα της κατασχετήριας έκθεσης δημοσιεύεται με επιμέλεια του δικαστικού επιμελητή εντός δεκαπέντε ημερών από την κατάσχεση στην ιστοσελίδα δημοσιεύσεων πλειστηριασμών του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του e-ΕΦΚΑ.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά στις συνέπειες που επιφέρει η κατάσχεση, αυτές περιγράφονται λεπτομερώς στο άρθρο 997 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Έτσι, απαγορεύεται και είναι άκυρη υπέρ του δανειστή, ο οποίος και επέβαλε την κατάσχεση, αλλά και των λοιπών δανειστών που αναγγέλθηκαν, η διάθεση του κατασχεμένου από τον οφειλέτη. Η απαγόρευση για τον καθ΄ου η εκτέλεση καταλαμβάνει το χρονικό διάστημα από την επίδοση του αντιγράφου της κατασχετήριας έκθεσης, ενώ για τον τρίτο, στον οποίο έγινε η διάθεση, από την εγγραφή της κατάσχεσης στο Βιβλίο Κατασχέσεων, υπό την προϋπόθεση ότι έλαβε κανονικά χώρα η επίδοση της κατασχετήριας στον καθ΄ου η εκτέλεση.
Τέλος, στο ίδιο άρθρο ρυθμίζεται και η τύχη της σύμβασης μίσθωσης. Ειδικότερα, ορίζεται ότι η εκμίσθωση του κατασχεμένου ακινήτου από τον οφειλέτη ή τον τρίτο κύριο ή νομέα ή η παραχώρηση της χρήσης ή της κατοχής του βάσει κάποιας έννομης σχέσης, μπορεί να καταγγελθεί από τον υπερθεματιστή εντός δύο μηνών από τη μεταγραφή της περίληψης της κατακυρωτικής έκθεσης. Έτσι, η σύμβαση μίσθωσης ή παραχώρησης ή τυχόν άλλη έννομη σχέση λύεται μετά από δύο μήνες ανοίγοντας τον δρόμο για την εκτέλεση του άρθρου 1005 παρ. 2 ΚΠολΔ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Πελαγία Γέσιου-Φαλτσή, Εγχειρίδιο Αναγκαστικής Εκτελέσεως, Β’ έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2019
