Μεγάλες αλλαγές στις βραχυχρόνιες μισθώσεις (τύπου Airbnb) φέρνει, μεταξύ άλλων, το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ τού Γιώργου Λιάλιου στην εφημερίδα «Καθημερινή», το πλαίσιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τον έλεγχο των βραχυχρόνιων μισθώσεων, τις οποίες σε κάποιο βαθμό εξισώνει με την «κοινή» τουριστική δραστηριότητα. Προβλέπει κατ’ αρχάς ότι όλες οι μορφές παροχής διανυκτέρευσης πρέπει να εγγράφονται σε ειδικό μητρώο και να διαθέτουν σήμα του υπουργείου Τουρισμού.
Περαιτέρω, προτείνει να μην επιτρέπονται άνω των 30 ημερών/έτος στις περιοχές ελέγχου (τις κορεσμένες) και τις 60 ημέρες στις ανεπτυγμένες περιοχές σε όλα τα νησιά πλην Εύβοιας και Κρήτης. Τέλος, στις κορεσμένες και στις ανεπτυγμένες περιοχές προτείνεται και έλεγχος στον αριθμό των αδειών βραχυχρόνιων μισθώσεων, ως ποσοστό των κλινών που υπάρχουν ήδη στα ξενοδοχεία κάθε Δημοτικής Ενότητας.
Στο νέο πλαίσιο προτείνεται ξεκάθαρα η ενίσχυση της ελκυστικότητας των οργανωμένων μορφών χωροθέτησης έναντι της κοινής εκτός σχεδίου δόμησης (εννοώντας όλα τα πολεοδομικά μοντέλα που πριμοδοτούν τις μεγάλες τουριστικές μονάδες, τα τουριστικά χωριά κ.λπ.). Έτσι ορίζει ότι επιτρέπεται κατ’ αρχήν η δημιουργία τέτοιων οργανωμένων μονάδων σε όλη την επικράτεια (πλην κάποιων λίγων εξαιρέσεων). Και παρέχεται η δυνατότητα δημιουργίας συνδετήριων οδών με αυτές, οι οποίες όμως δεν θα παρέχουν δικαίωμα δόμησης στα οικόπεδα που θα έχουν πρόσωπο σε αυτές.
Το νέο πλαίσιο χωρίζει τον ελλαδικό χώρο σε πέντε κατηγορίες ανάλογα με το πόσο ανεπτυγμένες τουριστικά είναι: από τις περιοχές ελέγχου (δηλαδή τις κορεσμένες τουριστικά), τις ανεπτυγμένες και τις αναπτυσσόμενες έως τις περιοχές ενίσχυσης και τις περιοχές επιλεκτικής υψηλής ενίσχυσης. Ο χαρακτηρισμός των περιοχών γίνεται για πρώτη φορά σε επίπεδο Δημοτικής Ενότητας (και όχι Δήμου) με βάση τον αριθμό των υφιστάμενων κλινών τουριστικών καταλυμάτων με διαφορετικές συνέπειες.
Συγκεκριμένα:
• Στις κορεσμένες περιοχές (που ονομάζονται «περιοχές ελέγχου»), όπως λ.χ. η Μύκονος και η Σαντορίνη (αλλά και οι Δημοτικές Ενότητες Χανίων και Πλατανιά, σύμφωνα, τουλάχιστον, με τον χάρτη που δημοσιεύει στο σημερινό πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ τού Γιώργου Λιάλιου η εφημερίδα «Καθημερινή»), προτείνεται να δοθούν κίνητρα για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση υφιστάμενων καταλυμάτων, χωρίς αύξηση του αριθμού των κλινών (ακόμα και η κατεδάφιση εγκαταλελειμμένων κτηρίων που προσβάλλουν το τοπίο). Επίσης, για τη μετατροπή υφιστάμενων μονάδων σε «οργανωμένους υποδοχείς» (λ.χ. ξενοδοχείο με τουριστικές κατοικίες). Στις περιοχές αυτές προτείνεται η εκπόνηση μελετών εκτίμησης της φέρουσας ικανότητας και ο καθορισμός «οροφής» στον αριθμό των «χώρων τουρισμού διαμοιρασμού» (βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb – όπως αναφέρθηκε παραπάνω) και στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, ως ποσοστό των κλινών των ξενοδοχείων. Μέχρι την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, στις περιοχές αυτές προτείνεται η αύξηση της ελάχιστης αρτιότητας στα 16 στρέμματα και η κατασκευή μόνο καταλυμάτων 4 και 5 αστέρων. Δεν προτείνεται κάποια άλλη απαγόρευση στην ανέγερση νέων τουριστικών μονάδων.
• Στις ανεπτυγμένες περιοχές προτείνονται όλα τα προαναφερθέντα και, ειδικά για την Αττική και τη μητροπολιτική Θεσσαλονίκη, η παροχή κινήτρων για τη μετατροπή παλαιών βιομηχανικών μονάδων σε τουριστικές. Μέχρι την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, στις περιοχές αυτές προτείνονται η αύξηση της ελάχιστης αρτιότητας στα 12 στρέμματα και η κατασκευή μόνο καταλυμάτων 4 και 5 αστέρων.
• Στις αναπτυσσόμενες περιοχές προτείνονται όλα τα προαναφερθέντα εκτός από τον ποσοστιαίο περιορισμό των Airbnb και των ενοικιαζομένων δωματίων. Επιπλέον, να εξεταστεί η αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών και να παρασχεθούν κίνητρα για τη μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτηρίων σε ξενοδοχεία. Μέχρι την ολοκήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, στις περιοχές αυτές προτείνεται η κατασκευή μόνο καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων.
• Στις περιοχές ενίσχυσης προτείνεται η παροχή κινήτρων τόσο για εκσυγχρονισμό υφιστάμενων τουριστικών καταλυμάτων με αναβάθμιση σε υψηλότερη κατηγορία, όσο και για την ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού και για τη μετατροπή αξιόλογων κτηρίων σε ξενοδοχεία και για την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών.
• Τέλος, στις περιοχές με επιλεκτική ειδική ενίσχυση προτείνεται να δίνονται κίνητρα από τον πολεοδομικό σχεδιασμό, όπως αυξημένη αρτιότητα, αυξημένος συντελεστής δόμησης κ.λπ., ώστε να δημιουργούνται επιλεγμένα νέες μονάδες.
Όπως και τα προηγούμενα, έτσι και αυτό το πλαίσιο διαφοροποιεί τον νησιωτικό χώρο (πλην Κρήτης και Εύβοιας), χωρίς ωστόσο να προβλέπει μεγάλους περιορισμούς για τον έλεγχο της τουριστικής δραστηριότητας. Στο πλαίσιο αυτό, τα νησιά χωρίζονται σε τρεις μεγάλες ομάδες. Η πρώτη περιλαμβάνει όλα (46) σχεδόν τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου. Η δεύτερη περιλαμβάνει τα μικρότερα κατοικημένα νησιά και η τρίτη τα ακατοίκητα και τις βραχονησίδες.
Στα κατοικημένα νησιά (με την εξαίρεση Ρόδου και Κέρκυρας) ο μόνος περιορισμός που προβλέπεται είναι ότι οι μεγάλες, οργανωμένες τουριστικές επενδύσεις θα πρέπει να έχουν τον μισό συντελεστή δόμησης (δηλαδή να χτίσουν το μισό) απ’ ό,τι θα προβλεπόταν κανονικά. Δεν τίθενται άλλοι περιορισμοί για την ανάσχεση της διασποράς της τουριστικής δραστηριότητας (με οργανωμένη ή μη μορφή) σε αυτά. Στα μικρότερα κατοικημένα νησιά (της δεύτερης κατηγορίας του πλαισίου) τίθεται περιορισμός δυναμικότητας (100 κλίνες) στις νέες εγκαταστάσεις.
Σημειώνεται, τέλος, ότι το τελικό κείμενο για το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό βρίσκεται, πλέον, στα χέρια του υπουργείου Περιβάλλοντος. Πρόκειται για την πρόταση που κατάρτισε ομάδα μελετητών για λογαριασμό του υπουργείου. Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα «Καθημερινή», το σχέδιο θα τεθεί το επόμενο διάστημα σε δημόσια διαβούλευση, μετά τις αλλαγές που θα αποφασίσει να κάνει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Πηγή: Καθημερινή
Γιώργος Λιάλιος
Φωτογραφία: Παύλος Μπουζάκης
