Σε υψηλή ανάπτυξη άνω του 2,5% για το γ’ τρίμηνο του 2023 ποντάρουν στο οικονομικό επιτελείο, ώστε να επιτευχθεί ο ετήσιος στόχος, ενώ είναι πιθανή η μικρή αναπροσαρμογή της φετινής εκτίμησης λόγω των διορθώσεων που έγιναν στο ΑΕΠ του 2022.
Το στοίχημα της αύξησης του ΑΕΠ – σε τρέχουσες τιμές- πάνω από τα 52 δισ. ευρώ στη διάρκεια της περιόδου Ιουλίου – Σεπτεμβρίου (από 50,409 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα) πρέπει να κερδηθεί προκειμένου η χώρα να παραμείνει εντός στόχων για τη φετινή χρονιά.
Το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού αναμένεται να βάλει τον πήχη της φετινής ανάπτυξης στην περιοχή του 2,5%, ελαφρώς διαφοροποιημένο σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση του προσχεδίου που τοποθέτησε τον πήχη στο 2,3%. Και αυτό διότι έχει μεσολαβήσει η μείωση του ρυθμού ανάπτυξης του 2022 από την ΕΛΣΤΑΤ, κάτι που σημαίνει ότι κατεβαίνει και ο πήχης της σύγκρισης.
Στοιχεία, πάντως, που να δικαιολογούν την αισιοδοξία επίτευξης του στόχου υπάρχουν. Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έχει μειωθεί αισθητά σε σχέση με πέρσι, κυρίως λόγω της αποκλιμάκωσης των τιμών της ενέργειας. Τα αποθέματα είχαν ήδη υποχωρήσει… στα τάρταρα από πέρσι, οπότε η σύγκριση δεν μπορεί να επηρεάσει το ΑΕΠ αρνητικά.
Οι επενδύσεις αναμένεται ότι θα είναι μεγαλύτερες, καθώς έχουν πέσει στην αγορά περισσότεροι πόροι από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης σε σχέση με πέρσι.
Το ρεκόρ του τουρισμού
Ο τουρισμός φαίνεται να έχει καταγράψει ιστορικό ρεκόρ εσόδων μέσα στο 3ο -και κρισιμότερο- τρίμηνο, ενώ η κατανάλωση δεν φαίνεται να έχει συμπιεστεί παρά το κύμα ακρίβειας, κάτι που έχει ήδη αποτυπωθεί στις εισπράξεις ΦΠΑ του γ’ τριμήνου. Υπάρχει φέτος ακόμη ένα στοιχείο που μπορεί να λειτουργήσει υπέρ της καταγραφής ενός σημαντικού ποσοστού ανάπτυξης άνω του 2%, και αυτό είναι η έλλειψη των επιδοτήσεων.
Το γ’ τρίμηνο του 2022 χαρακτηρίστηκε από τις τεράστιες επιδοτήσεις που δόθηκαν μέσω του ταμείου ενεργειακής μετάβασης για τη συγκράτηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Οι επιδοτήσεις λειτουργούν μειωτικά στο ΑΕΠ και το γεγονός ότι φέτος το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης δεν χρειάστηκε να διαθέσει παρά ελάχιστους πόρους για την επιδότηση των λογαριασμών (περίπου 1,5 λεπτό ανά κιλοβατώρα, όταν πέρσι ειδικά τον Αύγουστο φτάσαμε να ξεπερνούμε τα 2 δισ. ευρώ σε έναν μήνα) θα λειτουργήσει θετικά.
Η Ελληνική Στατιστική Αρχή έχει αναβάλει το τελευταίο δίμηνο τη δημοσίευση των στοιχείων για την πορεία του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχει αποτύπωση της κατάστασης. Υπάρχει, βέβαια, η στατιστική του υπουργείου Οικονομικών που δείχνει συνεχείς υπερβάσεις έναντι των στόχων στην πορεία των εσόδων από τον ΦΠΑ. Όσο και αν υπάρχει και το στοιχείο της αύξησης των ηλεκτρονικών πληρωμών και περιορισμού των «μαύρων» συναλλαγών, η αύξηση των εσόδων υποδηλώνει και αντοχή της κατανάλωσης. Κομβικό στοιχείο για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας στο φετινό 9μηνο θα είναι η πορεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Στο 8μηνο (σ.σ.: τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου αναμένονται την επόμενη εβδομάδα) το έλλειμμα συγκρατήθηκε στα 6,9 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 4,2 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Μπορεί το έλλειμμα του Αυγούστου να μην ήταν αισθητά βελτιωμένο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό -παρά την πολύ καλή πορεία των τουριστικών εσόδων-, όμως συνολικά η μείωση των τιμών της ενέργειας σε σχέση με το 2022 αναμένεται να έχει θετική επενέργεια.
Οι καθοριστικοί παράγοντες
Οι παράγοντες που θα κρίνουν την τελική πορεία του ΑΕΠ στο γ’ τρίμηνο -οι ανακοινώσεις θα γίνουν στις 6 Δεκεμβρίου- είναι οι ακόλουθοι:
- Η τελική καταναλωτική δαπάνη, παρά την όποια επίπτωση στον όγκο της κατανάλωσης από την ακρίβεια, αναμένεται να συνδράμει ακόμη και με 1 δισ. ευρώ επιπλέον το ΑΕΠ (σ.σ.: να φτάσει δηλαδή η κατανάλωση ακόμη και κοντά στα 44,5 δισ. ευρώ) ακριβώς λόγω της αύξησης των τιμών.
- Η πορεία των επενδύσεων. Στο γ’ τρίμηνο του 2022, το ποσό κινήθηκε στα επίπεδα των 6,5 δισ. ευρώ. Είναι πιθανό ότι και στο γ’ τρίμηνο το αντίστοιχο νούμερο θα κινηθεί πάνω από τα 7 δισ. ευρώ, ώστε να καταγραφεί επίδοση τουλάχιστον αντίστοιχη του α’ και του β’ τριμήνου.
- Στις εξαγωγές αναζητείται ένα τριμηνιαίο νούμερο της τάξεως των 21,5-22 δισ. ευρώ. Τον Αύγουστο, καταγράφηκε «φρενάρισμα» στις εξαγωγές προϊόντων και πλέον μένει να αποτυπωθούν τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου για να σχηματιστεί ολοκληρωμένη εικόνα.
- Στις εισαγωγές είναι πιθανό να καταγραφεί στασιμότητα σε σχέση με πέρσι κυρίως λόγω της αποκλιμάκωσης των τιμών στην ενέργεια, που καλύπτουν την επιβάρυνση από τις ανατιμήσεις στα υπόλοιπα προϊόντα.
- Οι επιδοτήσεις στο γ’ τρίμηνο του 2022 ήταν 4 δισ. ευρώ. Το νούμερο στο γ’ τρίμηνο είναι δεδομένο ότι θα είναι μικρότερο.
- Τα αποθέματα στο γ’ τρίμηνο του 2022 ήταν μόλις 723 εκατ. ευρώ, όταν στο γ’ τρίμηνο του 2021 ήταν 1,3 δισ. ευρώ. Περαιτέρω μείωση δεν είναι πολύ πιθανό να καταγραφεί.
