Το χρονικό της πορείας, του Κώστα Μουντάκη
Η περίπτωση το Κώστα Μουντάκη, από τους στυλοβάτες της κρητικής μουσικής παράδοσης, ο οποίος άφησε ανεξίτηλο το ίχνος του μέσα από την προσωπική του τέχνη στη λύρα, καταγράφεται στο βιβλίο που υπογράφει ο γιος του Μάνος Μουντάκης «Το χρονικό της πορείας του Κώστα Μουντάκη» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μετρονόμος.
«Πορεία και πνεύμα ζωής συνυφασμένα με τον γενέθλιο τόπο, τις ιδιότυπες αρχές του, την αίσθηση, την αντίληψη, τον έρωτα, την ιστορία, την ελευθερία, τους αγώνες, τους ήρωες, τις αξίες και γενικά με τον χαρακτήρα της γενναίας κρητικής ψυχής και συνείδησης.
Ο Κώστας Μουντάκης, αυθεντικός και γνήσιος εκφραστής, με το από Θεού χάρισμα, αφομοίωσε τα στοιχεία της λαϊκής μας παράδοσης και προσδιόρισε με το διαχρονικό δημιουργικό συνθετικό του έργο την ιδιαιτερότητα της κρητικής μουσικής. Τεκμηρίωσε, διαμόρφωσε, ανέπτυξε, επέκτεινε, προσέθεσε και ανέδειξε μουσικούς δρόμους με ηχοχρώματα, που εν τέλει αποτελούν την πεμπτουσία και την ταυτότητα της μεγάλης κρητικής μουσικής μας παράδοσης.
Δημιούργησε με τη σφραγίδα της προσωπικής του αίσθησης, με το στίχο-μαντινάδα και με τη δεξιοτεχνία του στη λύρα συνθέσεις, με εντελώς προσωπικούς περίτεχνους και χαρακτηριστικούς μελωδικούς αυτοσχεδιασμούς. Στην πράξη δημιούργησε μιαν ολόκληρη σχολή, αυτό που λέμε και ξεχωρίζουμε μοναδικά ως: ‘‘ύφος Μουντάκη’’.
(…)
Η έκδοση αυτή με κείμενα, φωτογραφίες ντοκουμέντα, μαρτυρίες και αφηγήσεις από τις συζητήσεις χρόνων με το γιo του Μάνο Μουντάκη, θεματοφύλακα και αυθεντικό εκφραστή του πολυσήμαντου έργου του, έρχεται να αποκαλύψει ιδέες, σκέψεις, απόψεις, οράματα, προβληματισμούς και προθέσεις του κορυφαίου δημιουργού. Λόγος, ποίηση, μαντινάδες, ηχοχρώματα, επιρροές, επικοινωνία, μουσικές συνθέσεις, προβληματισμοί, σημειώσεις, συζητήσεις έρχονται πλέον στο φως. Με τα δεδομένα αυτά προωθείται η επιστημονική έρευνα και μελέτη ενός έργου που αποτελεί κιβωτό εθνικής αυτογνωσίας.»
Από τον πρόλογο του Γιώργου Σγουράκη
« (…) Στην Αθήνα της εποχής του 1950 μεσουρανούν μεγάλα ονόματα της κρητικής μουσικής όπως ο Σκορδαλός, ο Μουζουράκης, ο Τζιμάκης, ο Καραβίτης, ο Κουτσουρέλης κ.ά. Πολλοί οι λυράρηδες, οι λαουτιέρηδες και οι βιολιστές, αλλά λίγα τα κέντρα των 100–130 καθισμάτων που μπορούν να φιλοξενήσουν όργανα, διάσπαρτα μάλιστα σε όλη την Αττική.
Στην οδό Αιόλου, δίπλα από την εκκλησία της Αγίας Ειρήνης, στην Καπνικαρέα, υπήρχε το μικρό υπόγειο εστιατόριο Τα Χανιά του Ευτύχιου Μπασιά. Στο εστιατόριο αυτό ο Μουντάκης συνεργάστηκε με ονομαστούς Χανιώτες μουσικούς, όπως ο Γιώργος Μαριάνος, ο Κώστας Παπαδάκης ή Ναύτης και ο Βασίλης Κουτσαφτάκης ή Χαρχαλάκης, με λαουτιέρη και τραγουδιστή τον Στέλιο Κουτσουρέλη στη διάρκεια δύο – τριών χρόνων που ο Μπασιάς προκειμένου να έχει και έναν λυράρη, είχε κάλεσε τον εικοσιτετράχρονο τότε Μουντόκωστα να παίζει στο μαγαζί του.
Πλέον έχει βρει ένα μόνιμο στέκι κοντά στη Βουλή, το οποίο βολεύει πάρα πολύ τον Μουντάκη αλλά και τον Μπασιά. Σε αυτό το στέκι ο Μουντόκωστας έμεινε για δεκαοχτώ χειμώνες, με ελάχιστες εξαιρέσεις κάποιων χρόνων. Ένας αεικίνητος και φιλομαθής χαρακτήρας όπως ο Μουντόκωστας που έχει δίψα να τα γνωρίσει όλα και θέλει να είναι μέσα σε όλα, αλλά και να έχει άποψη για όλα, δε γίνεται να μείνει εκτός ραδιοφώνου. Έτσι, το 1951 πηγαίνει στο ΕΙΡ (στην οδό Ζαλοκώστα 3) για να δώσει εξετάσεις, ώστε να του παραχωρηθεί το δικαίωμα να μπορεί να παίζει λύρα και να τραγουδά στον ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Η επιτροπή απαρτίζεται από τα μεγαλύτερα ονόματα που διαθέτει η Ελλάδα στον χώρο της τέχνης – κλασικής, ελαφράς, βυζαντινής και παραδοσιακής – όπως ο Μανώλης Καλομοίρης, ο Σίμων Καράς, ο Μάριος Βάρβογλης, ο Ψαρούδας κ.ά.
Στα σκαλιά του σταθμού ο Μουντάκης συναντιέται με τον λυράρη Θανάση Σκορδαλό που βρίσκεται εκεί για τον ίδιο λόγο, συνοδευόμενος από έναν κοινό τους φίλο, τον Γιώργο Γκόγκα. Όταν τελείωσαν τις εξετάσεις τους, προτείνουν στον Γκόγκα – που έπαιζε υπέροχη λύρα, αλλά δεν τραγουδούσε – να πάει κι αυτός να εξεταστεί. Ο Γκόγκας κρίνεται ικανός για εμφανίσεις στο σταθμό, ενώ από τον Μουντάκη και τον Σκορδαλό ζητείται να επανέλθουν την επόμενη εβδομάδα λόγω διχογνωμίας που εξέφρασε η επιτροπή στο παίξιμο της λύρας και στο τραγούδι τους.
Αυτό κι αν είναι έκπληξη! Βέβαια, την επόμενη εβδομάδα η επιτροπή έκρινε ικανούς και τους δύο. (…)»
Απόσπασμα από το κεφάλαιο «Μέχρι το 1952»
Πηγή .metronomos.gr
