Ενώ όλοι περίμεναν να δουν αν η Microsoft και άλλοι επενδυτές θα επαναφέρουν τον Sam Altman στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της OpenAI, δύο 24ωρα μετά την αιφνίδια απόλυσή του, είχαμε δύο ανακοινώσεις που έφεραν νέα ανατροπή: Το τιμόνι της εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης ανέλαβε ο πρώην CEO του Twitch, Emmet Shear, και ο Altman ανέλαβε να διοικήσει μαζί με τον παραιτηθέντα πρόεδρο της OpenAΙ, Greg Brockman, τη νέα ομάδα τεχνητής νοημοσύνης (AI), που συγκροτείται στους κόλπους της Microsoft.
Η κίνηση – ματ του επικεφαλής της Microsoft, Σάτια Ναντέλα, που εξασφάλισε τη συμμετοχή στην εταιρεία του τα δύο πρόσωπα που έχουν άρρηκτα συνδεθεί με την ανάπτυξη του ChatGPT και τα άλλα μεγάλα project της OpenAI, έρχεται ύστερα από έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις μέσα στο Σαββατοκύριακο. Συνιστά δε μεγάλη έκπληξη αφού ο Ναντέλα δηλώνει ταυτόχρονα πως η Microsoft παραμένει αφοσιωμένη στην επένδυσή της στην OpenAI. Και αυτή δεν είναι μικρή. Πρόκειται για 13 δισ. δολάρια που αντιστοιχούν σε μερίδιο 49% στην εταιρεία. Το πώς θα συνεργαστεί η ομάδα AI της Microsoft υπό τον Altman με την OpenAI – της οποίας αυτή τη στιγμή το διοικητικό συβούλιο αποτελείται από 4 μέλη που τον απέλυσαν με βιντεοκλήση. Η εκδίωξη του ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου θεωρήθηκε «πραξικόπημα» από αρκετούς εργαζομένους. Τουλάχιστον 3 ερευνητές παραιτήθηκαν (και μάλλον ακολουθούν τον Altman στην Microsoft), ενώ στο εσωτερικό της εταιρείας επικρατεί έντονος αναβρασμός.
Η Mira Murati – που αρχικά ορίστηκε προσωρινή διευθύνουσα σύμβουλος, αλλά δεν έμεινε ούτε ένα 48ωρο στη θέση – επιστρέφει πιθανότατα στα καθήκοντα της διευθύντριας τεχνολογίας της OpenAI- αν και δεν έχει υπάρξει επίσημη ανακοίνωση για τον ρόλο της μέχρι στιγμής. Πώς όμως φτάσαμε έως εδώ;
Την Κυριακή ο Sam Altman επισκέφτηκε τα γραφεία της OpenAI στο Σαν Φρανσίσκο, αναγκαζόμενος μάλιστα να βγάλει «κάρτα επισκέπτη» για να περιηγηθεί σε αυτά. «Πρώτη και τελευταία φορά που φοράω ένα από αυτά» έγραψε ο ίδιος σε ανάρτησή του – ίσως γιατί πραγματικά περίμενε να δει το σενάριο της επιστροφής του να γίνεται πραγματικότητα. Είχε εξάλλου τη στήριξη των μεγαλύτερων μετόχων σε αυτό.
first and last time i ever wear one of these pic.twitter.com/u3iKwyWj0a
— Sam Altman (@sama) November 19, 2023
Με το ChatGPT, ο Altman έγινε το πρόσωπο όχι μόνο της OpenAI, αλλά και της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης. Και εξέλιξε μία startup σε έναν ισχυρότατο παίχτη – τον οποίο άλλοι φλέρταραν και άλλοι προσπαθούσαν να ανταγωνιστούν. Ο ίδιος είχε καθοριστικό ρόλο και στη συνεργασία με τη Microsoft, η οποία εξαρτάται πια σε μεγάλο βαθμό από την τεχνολογία της OpenAΙ για την ανάπτυξη των σχεδίων (κάτι που εξηγεί ενδεχομένως γιατί ενώ στηρίζει τον Altman, αποφεύγει την πλήρη ρήξη με την εταιρεία).
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στα γραφεία του Σαν Φρανσίσκο ο Altman επέμεινε ότι θα πρέπει να παραιτηθούν τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Όπως ανέφερα στη Wall Street Journal υπό καθεστώς ανωνυμίας άτομα που συμμετείχαν στη συνάντηση η επιμονή αυτή είναι που καταδίκασε την «αντεξέγερσή του». Παρά το γεγονός ότι Microsoft και Thrive Capital πίεζαν επίσης σε αυτήν την κατεύθυνση, τα μέλη του ΔΣ εκμεταλλευόμενα την ασυνήθιστη δομή διακυβέρνησης της OpenAI, που τους δίνει πολύ περισσότερη ισχύ από τους επενδυτές που έχουν «ρίξει» πολλά δισεκατομμύρια σε αυτήν, έμειναν στη θέση τους. Έτσι το σενάριο της επιστροφής ναυάγησε.
Το Plan B
Ο Σάτια Ναντέλα κατέφυγε στο Plan B προσλαμβάνοντας τους Altman και Brockman, χωρίς να σκοπεύει να αποσύρει την επένδυση της Microsoft από την OpenAI. Στο εσωτερικό της OpenAI εξακολουθεί να επικρατεί έντονος αναβρασμός, σύμφωνα με τη WSJ. Πολλοί υπάλληλοι αισθάνονται ότι η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ρευστή. Αρκετοί μάλιστα απειλούσαν να παραιτηθούν εάν δεν επιστρέψει ο Altman. Το συμβούλιο επέλεξε τον Shear για τη θέση, σχολίαζαν οι ίδιες πηγές στη WSJ, εν μέρει επειδή ήταν πρόθυμος να αναλάβει μία τόσο δύσκολη κατάσταση με το προσωπικό.
Ο συνιδρυτής και μέλος του ΔΣ, Ilya Sutskever – ο οποίος ενορχήστρωσε την απόλυση της περασμένης Παρασκευής- ενημέρωσε τους υπαλλήλους για την πρόσληψη του Shear το βράδυ της Κυριακής. Στον απόηχο της ανακοίνωσης, ορισμένοι υπάλληλοι της OpenAI ανακοίνωσαν στο X ότι παραιτήθηκαν, αποφεύγοντας πάντως να αποκαλύψουν περισσότερα για τις εξελίξεις.
Η σύγκρουση Sutskever – Altman
O Sutskever ήταν σε διαφορετικό μήκος κύματος σε σχέση με τον Altman στο κρίσιμο ζήτημα της ασφάλειας της AI. Φοβόταν πολύ περισσότερο τους κινδύνους, που αυτή κρύβει για την ανθρωπότητα, και ήθελε να πέσουν οι ρυθμοί ανάπτυξής της για να υπάρξουν δικλείδες ασφαλείας και ενδεχομένως και υιοθέτηση ρυθμιστικού πλαισίου. Ο Altman αναγνώριζε επίσης την ανάγκη για ρυθμιστικό πλαίσιο, αλλά δεν ήθελε να ανακοπεί ο βηματισμός. «Έτρεχε» μάλιστα δύο project, το ένα εκ των οποίων είχε την κωδική ονομασία Tigris και αφορούσε την παραγωγή ημιαγωγών ανταγωνιστικών στα προϊόντα της Nvidia και προσπαθούσε να συγκεντρώσει χρηματοδότηση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ωστόσο άτομα από το περιβάλλον της εταιρείας αναφέρουν ότι δεν ήταν αυτές οι διαφωνίες που οδήγησαν στην οριστική ρήξη και την απόλυση. Αυτές υπήρχαν και ήταν γνωστές σε όλους. Οι ίδιες πηγές διευκρίνιζαν πως δεν υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός, που οδήγησε στο να ξεχειλίσει το ποτήρι. Ήταν μία αλληλουχία κινήσεων, που μαρτυρούσε «έλλειψη ειλικρίνιας» εκ μέρους του διευθύνοντος συμβούλου προς το διοικητικό συμβούλιο, που είχε διακηρυγμένη αποστολή να βάζει «το κοινωνικό καλό πάνω από το κέρδος». Το γεγονός ότι μία μη κερδοσκοπική εταιρεία προσέλκυε μεγάλες επενδύσεις μέσω μίας for profit θυγατρικής ήταν σίγουρα κάτι που δημιουργούσε επιπλοκές. Ωστόσο οι πηγές που επέμεναν στο σενάριο της «έλλειψης ειλικρίνειας» δεν θέλησαν να δώσουν κάποιο συγκεκριμένο παράδειγμα για αυτήν.
