Η Ελλάδα καίγεται: Όχι μόνο τα δάση, αλλά οι ψυχές και οι συνειδήσεις μας

Η Πάτρα φλέγεται. Όχι κάποιο μακρινό χωριό, ούτε κάποια «ξεχασμένη» δασική έκταση. Οι φλόγες περνούν μέσα από προάστια, απειλούν εργοστάσια, καίνε σπίτια, περιουσίες και καλλιέργειες. Κι όμως, η εικόνα που μεταδίδεται είναι πιο «μαλακή» από την πραγματικότητα. Σαν να καίγεται η Πεύκη και να το παρουσιάζουν σαν φωτιά στην Πίνδο. Η κοινή γνώμη πρέπει να το καταλάβει:

δεν καίγεται ένα βουνό· καίγεται μια πόλη, καίγεται η ίδια η χώρα.

Και κάθε φορά, οι ίδιες δικαιολογίες. Φταίει ο αέρας, η αμέλεια, το τσιγάρο, το μπάρμπεκιου. Όμως για το 85% των πυρκαγιών φταίει το απαρχαιωμένο δίκτυο ρεύματος που σπινθηρίζει, φταίει η έλλειψη πρόληψης, φταίει η ανυπαρξία ουσιαστικού σχεδίου. Δεν φταίνε οι πολίτες που δεν έσβησαν τη φωτιά με τα χέρια· φταίει το κράτος που δεν την πρόλαβε ποτέ.

Η αποτυχία του δόγματος «εκκενώστε και… βλέπουμε»

Το σχέδιο «όπου έρχεται η φωτιά, εκκενώνουμε τα πάντα» έχει μετατραπεί σε δόγμα. Όμως η φωτιά δεν σβήνει με διαταγές εκκένωσης. Σβήνει με πρόληψη, με καθαρισμό δασών τον χειμώνα, με στελέχωση της δασικής υπηρεσίας, με οργανωμένες ομάδες εθελοντών που δεν ζητιανεύουν εξοπλισμό. Σβήνει όταν οι κάτοικοι έχουν εκπαίδευση και μέσα να σβήνουν μικρές εστίες πριν γίνουν πύρινα μέτωπα.

Η εμπειρία το αποδεικνύει: φωτιές πλέον φτάνουν στα προάστια της Αθήνας, στον αστικό ιστό της Πάτρας, σε ποτάμια και λίμνες της Πρέβεζας. Δεν μιλάμε για «μακρινά δάση» αλλά για περιοχές όπου ζουν και εργάζονται εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι.

Οι στάχτες δεν γίνονται δάσος – ούτε ψυχή

Τα λεφτά που υπόσχονται μετά δεν φέρνουν πίσω τίποτα.
Το δάσος θέλει δεκαετίες για να ξαναγεννηθεί.
Οι ελιές, ο εθνικός μας θησαυρός, που καίγονται μαζί με τον μόχθο γενεών, δεν φυτρώνουν ξανά μέσα σε λίγους μήνες.
Η πανίδα, τα κοπάδια, τα άγρια ζώα που χάνονται δεν αντικαθίστανται με αποζημιώσεις.

Κι όμως, η κυβέρνηση δείχνει να ενδιαφέρεται περισσότερο για τα επικοινωνιακά τρικ, για τα προγράμματα-βιτρίνα όπως το περίφημο AntiNERO και το ΑΙΓΙΣ – έργα που έχουν καλές μίζες αλλά καμία ουσία. Ο εθνικός πλούτος καίγεται και αντί για σχέδιο δασοπροστασίας παίρνουμε συμβάσεις, επιτροπές και φιέστες.

Οικολογική και πολιτισμική χρεοκοπία

Η φωτιά δεν καταστρέφει μόνο τη φύση· καταστρέφει την ίδια την κοινωνία.
Το χώμα γίνεται στάχτη και χάνεται στην πρώτη νεροποντή. Οι πλημμύρες ακολουθούν. Οι πόλεις γεμίζουν άγρια ζώα που πεινούν, γιατί στα βουνά δεν έμεινε τίποτα ζωντανό. Η λειψυδρία χειροτερεύει, γιατί το καμένο έδαφος δεν συγκρατεί το νερό.

Κι εμείς στήνουμε ανεμογεννήτριες στις κορυφές των καμένων βουνών, όχι ως σύμβολα προόδου αλλά ως μνημεία ειρωνείας. Πράσινη ανάπτυξη πάνω σε στάχτες δεν υπάρχει.

Τι πρέπει να γίνει τώρα

• Σχέδιο πρόληψης: καθαρισμός δασών, στελέχωση της δασικής υπηρεσίας με μόνιμους πυροσβέστες.

• Εκσυγχρονισμός δικτύου ρεύματος: υπογειοποίηση γραμμών, τέλος στους σπινθήρες του ΔΕΔΔΗΕ.

• Ενίσχυση εθελοντών και τοπικών ομάδων: εκπαίδευση και εξοπλισμός, όχι επαιτεία.

• Άμεσες αποζημιώσεις για τους πληγέντες, αλλά και μακροπρόθεσμη ανασυγκρότηση με πραγματικά έργα.

• Αλλαγή δόγματος στην αντιμετώπιση: εκκένωση όταν είναι αναγκαία, αλλά και ενεργή συμμετοχή των κατοίκων στην πρόληψη και προστασία, όπως γινόταν παλιά.

Η Ελλάδα δεν καίγεται μόνο σε δέντρα και θάμνους. Καίγεται στις ψυχές και στις συνειδήσεις μας.
Κι αν αύριο τα παιδιά μας ρωτήσουν γιατί χάθηκαν τα δάση και τα ζώα, η απάντηση θα είναι σκληρή αλλά αληθινή:
«Γιατί ήμασταν εδώ, αλλά δεν κάναμε τίποτα».

«Δεν φταίνε τα πεύκα ούτε οι καύτρες· φταίει η αδιαφορία που καίει τη χώρα. Αν δεν σβήσουμε την ανικανότητα και τις μίζες, οι φωτιές δεν θα σβήσουν ποτέ.»

Δεν καίγεται η Ελλάδα από τσιγάρα και πεύκα· καίγεται από ανικανότητα, αδιαφορία και μίζες.