Το Φθινόπωρο είναι η εποχή που σχεδόν όλα τα κλισέ επαληθεύονται:
επιστροφή στα θρανία, επιστροφή στη δουλειά, επιστροφή από τις
διακοπές, επιστροφή στα γνωστά, στη βάση μας, και ίσως και στη
ρουτίνα αλλά και στην ασφάλεια που μας γεννάει. Δύσκολα άλλωστε
ξεχνιούνται τα 12 περίπου χρόνια που για τους περισσότερους από εμάς
η καλοκαιρινή ξεγνοιασιά έμενε “όμηρος” πίσω στην αγαπημένη μας
παραλία, στο εξοχικό, στις βόλτες, στα παγωτά, στο παιχνίδι, μέχρι το
επόμενο καλοκαίρι.
Την πίκρα του αποχωρισμού απαλύνει όμως η γλύκα της επιστροφής σε
αγαπημένους φίλους, μέρη και συνήθειες, η πίστη ότι το επόμενο
καλοκαίρι θα έρθει και θα είμαστε όλοι ξανά εκεί, αλλά και ο
ενθουσιασμός και η περιέργεια για τα καινούργια αισθήματα, φίλους και
εμπειρίες που βρίσκονται ακριβώς μπροστά μας, στο άμεσο, πολύ
κοντινό μας μέλλον.
Έχει σημασία το πότε;
Και ναι και όχι. Το Φθινόπωρο, η νέα χρονιά, οι Δευτέρες, τα γενέθλια
κ.τ.λ. λειτουργούν συχνά ως ορόσημα για νέες αποφάσεις, δραστικές
κινήσεις, σημαντικές αλλαγές και νέα ξεκινήματα. Αποτελούν αφορμές,
την πρακτική μας βάση για να πάρουμε φόρα και να οριοθετηθούμε.
Μπορούν να γίνουν οδοδείκτες για μια νέα διαδρομή, έναν νέο
βηματισμό, όπως π.χ. μια μετακόμιση ή μια εγκυμοσύνη.
Να αρχίσουμε
δίαιτα, μια νέα συνήθεια αυτοφροντίδας, ένα χόμπι ή και να
σηματοδοτούν μια εσωτερική νέα αρχή ή σκέψη, την απόφασή μας για
αλλαγή εργασίας, εκπαίδευση ή ένα νέο επιχειρηματικό εγχείρημα.
Θέλουμε να συνδέσουμε κάτι σημαντικό με μια σημαντική μέρα, ή
στιγμή, και με τον τρόπο αυτό να δώσουμε αξία στην απόφασή μας,
καθώς και να αποκτήσουμε περισσότερο έλεγχο στις επιθυμίες και τις
ανάγκες μας, αλλά και με έναν μαγικό τρόπο, με “παιδική” σκέψη να
επηρεάσουμε και την έκβαση του καινούργιου, του μέλλοντος, προς
όφελός μας. Σε κανέναν δεν αρέσουν οι δυσάρεστες εκπλήξεις, και όσο
μεγαλύτερο βάρος και εκτόπισμα έχει η απόφαση αυτή, η νέα αρχή για
εμάς, τόσο περισσότερο θέλουμε να σχεδιάσουμε, να οραματιστούμε
αλλά και να δώσουμε προσοχή που θα επενδύσουμε τις προσδοκίες μας.
Πως και γιατί
Το νέο και το παλιό, η έκπληξη και η ρουτίνα, η περιπέτεια και η
ασφάλεια μοιάζουν αδιαχώριστα, σαν το αιώνιο δίπολο «πάντα ρει» και
«εν οίδα ότι ουδέν οίδα» να μην αποτελεί επιλογή αλλά μια γνώριμη
βεβαιότητα μέσα στην αντίφασή της: τίποτα δεν γνωρίζουμε και τίποτα
δεν κρατάει για πάντα. Με μια έννοια, όλα είναι καινούργια και «ποτέ δεν
μπαίνεις στον ίδιο ποταμό δεύτερη φορά». Η εξοικείωσή μας αλλά και η
επιδίωξη του καινούργιου και της αλλαγής είναι μέρος της χαράς της
ζωής.
Κάποιοι μοιάζουν εθισμένοι στις νέες εμπειρίες και άλλοι “κολλημένοι”
με την ασφάλεια, τη ρουτίνα και το “βόλεμα”. Η αλήθεια είναι πως, άλλοι
περισσότερο, άλλοι λιγότερο, έχουμε ανάγκη μια αλλαγή, μια ανανέωση,
μια νέα δραστηριότητα, ένα πρόσωπο, μια εμπειρία, να βιώσουμε μια νέα
πλευρά του εαυτού μας και της ζωής, που θα διατηρήσει το ενδιαφέρον
μας και θα μας δείξει τον κόσμο καινούργιο ξανά, όπως ήταν κάποτε όταν
ήμασταν παιδιά ή και βρέφη και το κάθε τι ήταν νέο στα μάτια μας, και
θα μας τον φανερώσει ως αυτό που είναι: μια ευκαιρία για μικρά και
μεγάλα νέα ξεκινήματα κάθε μέρα, κάθε στιγμή που είμαστε ζωντανοί.
Η όρεξη, η διάθεση για αλλαγές, για εξερεύνηση, για νέες εμπειρίες και
αισθήματα, σ’ όποιον τομέα της ζωής μας και αν στρέφεται, συνδέεται με
το πρωταρχικό αίσθημα εμπιστοσύνης και ανάγεται στις πρώτες
εμπειρίες της ζωής μας, τότε που η μόνη ιδέα και εικόνα που είχαμε για
τον κόσμο καθρεφτιζόταν στα μάτια που πρωτοαντικρύσαμε και στις
εμπειρίες που είχαμε στον πρωταρχικό δεσμό με τον φροντιστή μας,
συνήθως την μητέρα. Η “θεωρία της προσκόλλησης” (Bowlby, J., 1988)
αναφέρεται στο συναισθηματικό δεσμό ανάμεσα στο βρέφος και το κύριο
πρόσωπο που το φροντίζει και μέσα από αυτή την πρώτη
αλληλεπίδραση αναπτύσσουμε μια βασική αίσθηση ασφάλειας και
εμπιστοσύνης ως αφετηρία και βάση για να εξερευνήσουμε τον άγνωστο
κόσμο και να διεκδικήσουμε όσα έχει να μας προσφέρει αλλά και να
αντέξουμε την αβεβαιότητα και τις όποιες αντιξοότητες
.
Έχοντας μια “αρκετά καλή μητέρα” (Winnicott, 1953) νιώθεις σχετικά
ασφαλής και ως ενήλικας βιώνεις τις αλλαγές και τα νέα ξεκινήματα, με
ενθουσιασμό και λαχτάρα, και μπορείς να ανεχτείς το άγχος, την
αβεβαιότητα αλλά και την απουσία πλήρους ελέγχου. Αφήνεσαι στη ζωή
και στις εκπλήξεις της με σχετική εμπιστοσύνη ότι τα πράγματα θα πάνε
μάλλον καλά, ακόμα και αν δεν πάνε όπως τα σχεδίασες ακριβώς, και πως
είναι κι αυτό κομμάτι του να είσαι ζωντανός και να προχωράς, ένα
κύτταρο της ζωής κι εσύ που θα τα καταφέρει.
Ακόμα και όσοι έρχονται από δύσκολα περιβάλλοντα και ανασφαλείς
πρωταρχικούς δεσμούς μπορούν να εκπαιδευτούν στην εμπιστοσύνη, να
ξεπερνούν τον φόβο και το άγχος τους για το καινούργιο και τις αλλαγές
και να αποκτήσουν την πρωταρχική αίσθηση ασφάλειας ώστε να πάνε
προς το νέο που φέρνει η κάθε μέρα, για να γευτούν τα δώρα του, με
δύναμη και ενθουσιασμό.
Το άρθρο μας το έστειλε
η κυρία Γιανίτση Παρασκευή και την ευχαριστούμε
