”Άκυρος ” ο Δείκτης Υγείας του ΙΟΒΕ: Απόφαση-σταθμός για τις αυξήσεις ασφαλίστρων
Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε ότι ο Ενιαίος Δείκτης Υγείας δεν τέθηκε ποτέ σε ισχύ – Παράνομες οι αυξήσεις έως 15% που επιβλήθηκαν από τις ασφαλιστικές εταιρείες.
Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, με την απόφαση 1231/2025, έκρινε ότι ο Ενιαίος Δείκτης Υγείας του ΙΟΒΕ, που εισήχθη για την αναπροσαρμογή ασφαλίστρων στις ισόβιες ασφαλίσεις υγείας, δεν απέκτησε ποτέ νομική ισχύ. Ο λόγος είναι πως δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις που είχε θέσει το Συμβούλιο της Επικρατείας, κυρίως η έγκριση και δημοσίευση του δείκτη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Παρά την έλλειψη νομιμότητας, οι ασφαλιστικές εταιρίες προχώρησαν τα τελευταία χρόνια σε αυξήσεις ασφαλίστρων έως και 15%, με βάση τον μη ισχύοντα δείκτη. Ο δείκτης καταργήθηκε επισήμως το 2025, ενώ από το 2026 αναμένεται να εφαρμοστεί νέος δείκτης αναπροσαρμογών από την ΕΛΣΤΑΤ.
Σημαντικές εξελίξεις φέρνει η με αριθμό 1231/2025 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία διαπιστώνει ότι ο λεγόμενος Ενιαίος Δείκτης Υγείας του ΙΟΒΕ – εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε ευρέως για την αναπροσαρμογή ασφαλίστρων σε ισόβιες ασφαλίσεις υγείας – δεν απέκτησε ποτέ νόμιμη υπόσταση.
Ο δείκτης αυτός είχε θεσπιστεί με βάση το άρθρο 268 του ν. 4738/2020 και καθιερώθηκε μέσω του Π.Δ. 13/2022. Ωστόσο, σύμφωνα με το δικαστήριο και τον πρώην γενικό γραμματέα Καταναλωτή, δικηγόρο Δημήτρη Σπυράκο, ποτέ δεν ολοκληρώθηκε ο απαραίτητος έλεγχος νομιμότητας από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).
Τυπικά κενά και έλλειψη έγκρισης
Όπως προβλεπόταν από τη γνωμοδότηση 39/2021 του ΣτΕ, απαιτούνταν η ετήσια έγκριση του δείκτη από τον αρμόδιο υπουργό και η δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, λόγω του ιδιωτικού χαρακτήρα του ΙΟΒΕ. Αυτές οι προϋποθέσεις δεν τηρήθηκαν ποτέ, με αποτέλεσμα – όπως αναφέρει η απόφαση – ο δείκτης να μην έχει ισχύ και να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό ή την αύξηση των ασφαλίστρων.
Παράνομες αυξήσεις έως και 15%
Παρά τη νομική ανυπαρξία του δείκτη, ασφαλιστικές εταιρείες προέβησαν τα τελευταία χρόνια σε συστηματικές αυξήσεις ασφαλίστρων – πολλές φορές μέχρι και 15% ετησίως – προκαλώντας επιβαρύνσεις σε χιλιάδες ασφαλισμένους. Οι αναπροσαρμογές αυτές έγιναν με επίκληση ενός δείκτη που δεν είχε εγκριθεί ούτε δημοσιευθεί νομίμως, θέτοντας σοβαρά ερωτήματα για τη νομιμότητα της τιμολογιακής πολιτικής των εταιρειών.
Αξίζει να σημειωθεί πως παρόμοια κρίση είχε υιοθετήσει και η με αριθμό 1864/2024 απόφαση του ίδιου δικαστηρίου, γεγονός που ενισχύει τη νομική σταθερότητα των σχετικών κρίσεων.
Κατάργηση και νέο πλαίσιο από το 2026
Ο δείκτης ΙΟΒΕ καταργήθηκε επισήμως με το άρθρο 29 του ν. 5170/2025. Σύμφωνα με τον κ. Σπυράκο, από το 2026 αναμένεται να εφαρμοστεί νέος επίσημος δείκτης αναπροσαρμογής ασφαλίστρων, ο οποίος καταρτίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ και προβλέπεται να έχει πλήρη νομιμότητα και θεσμική διαφάνεια.
Ο Υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος έχει ήδη προαναγγείλει τη θέσπισή του, με στόχο τη δικαιότερη και σαφέστερη διαδικασία καθορισμού ασφαλίστρων, που θα προστατεύει τόσο τους καταναλωτές όσο και την ασφαλιστική αγορά.
Συμπέρασμα:
Η απόφαση του Πρωτοδικείου ανοίγει τον δρόμο για πιθανές νομικές διεκδικήσεις από ασφαλισμένους που επλήγησαν από αυθαίρετες αυξήσεις ασφαλίστρων. Παράλληλα, αναδεικνύει την ανάγκη ύπαρξης διαφανών και νόμιμων μηχανισμών στις ασφαλιστικές αναπροσαρμογές – κάτι που επιχειρεί να διορθώσει η Πολιτεία με τον νέο δείκτη από το 2026.
