Αεροδρόμιο Χανίων | Οι κυρίαρχες αεροπορικές εταιρείες, οι προορισμοί και οι διανυκτερεύσεις

Η Ryanair, η Norwegian και η Condor, όπως παρατηρείται από τα δεδομένα, μεταφέρουν τουρίστες σχετικά χαμηλού εισοδηματικού επιπέδου σε σχέση με τις υπόλοιπες της μελέτης. Σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμο να τονιστεί ότι η Ryanair φαίνεται ότι μεταφέρει τουρίστες όλων των εισοδηματικών επιπέδων, κάτι που επιβεβαιώνεται και από τις έρευνες των προηγούμενων χρόνων.

Περίπου το 51% των τουριστών που μετέφερε η Jettime, ήταν μεσαίου εισοδήματος. Παρόμοιο ποσοστό κατέγραψε και η Condor, ενώ όπως τονίστηκε προηγουμένως λίγο πιο κάτω βρίσκεται η Ryanair.

Αρκετά υψηλά εισοδήματα επιβατών – τουριστών σημείωσαν η SAS Scandinavian Airlines, η TUI, η Sunclass, η Finnair καθώς και η Aegean. Πιο συγκεκριμένα, ο φινλανδικός αερομεταφορέας (Finnair) σημείωσε 70%.

Όσον αφορά την κατηγορία των Super Rich (πολύ υψηλών εισοδημάτων) οι τρεις σκανδιναβικές αεροπορικές εταιρείες της δεκάδας (SAS, Norwegian, Sunclass) σημείωσαν ποσοστά άνω του 32%.

Εν κατακλείδι, όσον αφορά τη συσχέτιση των εισοδημάτων, αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση των προαναφερθέντων αεροπορικών εταιρειών, όπου απέχουν σημαντικά από τον μέσο όρο, μεταφέροντας τουρίστες με πολύ υψηλά εισοδήματα. Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες που επιχείρησαν στο «Δασκαλογιάννης» το 2023, έχουν ποικιλία και εύρος στα εισοδήματα, για αυτό και αναφέρονται οι πιο αξιοσημείωτες περιπτώσεις.

Γράφημα Παρατηρητηρίου Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης

Δείκτης CAO 2: Ημέρες διανυκτερεύσεων επιβατών ανά αεροπορική εταιρεία

Σχετικά με τις διανυκτερεύσεις των τουριστών που διέμειναν στην Κρήτη και αναχώρησαν από τον αερολιμένα Χανίων, μπορούν να γίνουν οι παρακάτω παρατηρήσεις.

Ο μέσος όρος διαμονής των επιβατών – τουριστών των αεροπορικών εταιρειών της δεκάδας που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας έρευνας, είναι λίγο παραπάνω από 10 ημέρες.

Η Norwegian αναδείχθηκε πρώτη με τους επιβάτες της να διαμένουν στο νησί σχεδόν 12 ημέρες, αριθμός που βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο διανυκτερεύσεων. Δεύτερη έρχεται η SAS Scandinavian Airlines με τους επιβάτες που μεταφέρει να διαμένουν 10 ημέρες. Σημειώνεται σε αυτό το σημείο, ότι η British Airways όπου αναδεικνυόταν στην πρώτη τριάδα των τουριστών με τις περισσότερες μέρες διανυκτερεύσεων από τότε που ξεκίνησε η έρευνα του Παρατηρητηρίου Αεροπορικού Κλάδου, φέτος δεν βρίσκεται σε αυτή την λίστα.

Αξιοσημείωτη είναι και η περίπτωση των easyJet, Condor και TUI (9-10 μέρες), καθώς οι επιβάτες τους βρίσκονται κοντά στη μέση διανυκτέρευση στο νησί.

Χαμηλά και κάτω από τον μέσο όρο βρίσκονται οι Finnair, Aegean, Ryanair και Jettime (χαμηλότερος μέσος όρος διανυκτερεύσεων) καθώς οι πελάτες τους διανυκτερεύουν, κατά μέσο όρο, 7-9 ημέρες στην Κρήτη.

Συνολικά, για το 2023 παρατηρείται μείωση στις ημέρες διανυκτερεύσεων σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, με την τάση να δείχνει ότι κάποιες αεροπορικές εταιρείες έπεσαν αρκετά σε σχέση με το 2022 (Sunclass), κάποιες άλλες ανέβηκαν (Norwegian), ενώ υπήρξαν και αυτές που παρέμειναν σταθερά χαμηλά (Aegean). Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η Aegean εκτελεί πτήσεις τσάρτερ σε συνεργασία με την TUI, οπότε σίγουρα υπάρχει επιρροή στις ημέρες λόγω των πακέτων διακοπών, πολλές φορές εβδομαδιαίων, που προσφέρει η TUI.

Γράφημα Παρατηρητηρίου Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης

Δείκτης CAO 3: Τρόπος οργάνωσης ταξιδιού ανά αεροπορική εταιρεία

Ο συγκεκριμένος δείκτης εξετάζει τον τρόπο που επέλεξαν να οργανώσουν το ταξίδι τους οι επιβάτες των αεροπορικών εταιρειών που ερευνά το Παρατηρητήριο φέτος και που επιχείρησε στον αερολιμένα Χανίων.

Με τη συνδρομή ταξιδιωτικού πρακτορείου αποφάσισαν να οργανώσουν τις διακοπές τους περισσότεροι από τους μισούς επιβάτες που μετέφερε η Jettime στις διαδρομές των Χανίων και πάντα σύμφωνα με το δείγμα. Υψηλά στην κατάταξη για τα ταξιδιωτικά πρακτορεία βρίσκονται και οι TUI, Sunclass και Aegean. Το κοινό στοιχείο αυτών των αερομεταφορέων είναι ότι προέρχονται ή εκτελούν πολλές πτήσεις τσάρτερ (Aegean) από τη Σκανδιναβία. Υπάρχει μία ένδειξη ότι οι Σκανδιναβοί προτιμούν τη συνεργασία με ταξιδιωτικό πρακτορείο για τα αεροπορικά ταξίδια και την οργάνωση των διακοπών τους. Ενδεικτικά, μόνο το 6% των επιβατών της Jettime, επέλεξαν την οργάνωση του ταξιδιού μόνοι τους.

Συνεχίζοντας, μόνοι τους επέλεξαν να οργανώσουν το ταξίδι κατά συντριπτική πλειοψηφία οι επιβάτες της Ryanair, της easyJet, της Norwegian, Finnair και Condor.

Η τάση δείχνει ότι οι επιβάτες τόσο των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους όσο και των παραδοσιακών ή αλλιώς «legacy», τείνουν να οργανώνουν μόνοι τους τα πάντα, περιλαμβανομένης και της κράτησης των αεροπορικών εισιτηρίων τους. Αυτό συμβαίνει και λόγω της αυξημένης χρήσης της τεχνολογίας και της απλοποίησης των διαδικασιών που αυτή προσφέρει, τόσο μέσω των εφαρμογών (apps) στα κινητά όσο και των ιστοσελίδων των αεροπορικών εταιρειών. Ο επιβάτης προτιμάει να ορίζει και να προσθέτει, ανά πάσα στιγμή, υπηρεσίες στην πτήση του (πχ. επιπλέον βαλίτσες, προ παραγγελία γεύματος, κλπ.) και ανέσεις (πχ. κράτηση θέσης αυξημένου χώρου για τα πόδια).

Επιπλέον, σε αυτό το σημείο τονίζεται ότι πολλές αεροπορικές εταιρείες δίνουν τη δυνατότητα στους επιβάτες τους μέσω της ιστοσελίδας/εφαρμογής τους, να κάνουν κράτηση και σε ξενοδοχείο (ελληνική αεροπορική εταιρεία έδωσε αυτή τη δυνατότητα από το 2021), κράτηση αυτοκινήτου, ασφάλεια υγείας, κλοπών, καθώς και πολλών ακόμη δυνατοτήτων και υπηρεσιών. Αυτό απαλλάσσει τους τουρίστες από την επιλογή ταξιδιωτικού πρακτορείου, που επιτελεί παρόμοιο έργο. Βεβαίως, οι παραδοσιακοί τρόποι οργάνωσης όπως το ταξιδιωτικό πρακτορείο, έχουν σταθερή θέση στην κατάταξη και χρησιμοποιούνται αρκετά από μεγάλη μερίδα των επιβατών.

Γράφημα Παρατηρητηρίου Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης

Η επαναφορά της LOT, η αποχώρηση της Corendon και η αφαίρεση δρομολογίων από την Wizz Air

Ο πολωνικός εθνικός αερομεταφορέας LOT, μετά από την περσινή του απουσία, επανήλθε με δρομολόγια κάθε Κυριακή από τη Βαρσοβία. Σαφώς και το πρόγραμμα του παρελθόντος (ιδίως τις χρονιές 2020, 2021) δεν έχει αποκατασταθεί, αλλά υπήρξε επαναφορά της βασικής σύνδεσης με την πρωτεύουσα της Πολωνίας.

Από την άλλη, η Corendon Airlines, που επιχείρησε στο «Δασκαλογιάννης» τις περιόδους 2021 και 2022 (και μάλιστα με μεγαλύτερο χάρτη διαδρομών από το 2021), δεν επέλεξε τον αερολιμένα φέτος. Οι συνδέσεις που εκτελούσε ήταν από Κολωνία (Γερμανία), Νυρεμβέργη (Γερμανία), Βασιλεία (Ελβετία), Μπίλουντ (Δανία).

Παράλληλα, η Wizz Air (που πρωτοήρθε στα Χανιά το 2021), αφαίρεσε το δρομολόγιο Μπάρι – Χανιά στις αρχές του 2023, ενώ λίγες εβδομάδες πριν την πρώτη της πτήση τον φετινό Ιούνιο, αφαίρεσε και το Λονδίνο Γκάτγουικ – Χανιά από το πρόγραμμά της. Παρόλα αυτά, διατήρησε τις συνδέσεις από Βιέννη, Βουδαπέστη, Βαρσοβία (WAW) και Κλουζ – Ναπόκα.

Πρώτα συμπεράσματα έρευνας Παρατηρητηρίου Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης

Η σύγκριση με τα έτη 2019 και 2022

Η φετινή περίοδος πτήσεων και δραστηριοποίησης των αεροπορικών εταιρειών για τον Αερολιμένα Χανίων, είναι μία σαφώς εξαιρετική, ιδίως σε σύγκριση με την αντίστοιχη τόσο του 2019, όσο και του 2022.

Οι δύο συγκρίσεις που είναι ωφέλιμες να γίνονται είναι με τα έτη 2019 και 2022. Το μεν έτος 2019 ήταν το τελευταίο κανονικό έτος πριν από την έλευση της πανδημίας και η τουριστική περίοδος είχε ξεκινήσει πιο νωρίς, ως συνήθως, ενώ το 2022 ήταν το έτος που η επιβατική κίνηση έφτασε σε επίπεδα πάρα πολύ υψηλά (όσον αφορά τόσο το «Δασκαλογιάννης» όσο και παγκόσμια τον αεροπορικό κλάδο), αφού είχαν αρθεί οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που υπήρχαν εξαιτίας της πανδημίας. Παρόλα αυτά, το 2022 ήταν πιο «συμπυκνωμένο» έτος, αφού οι περιορισμοί το πρώτο εξάμηνο δεν είχαν αρθεί στο σύνολο τους. Οπότε η διασπορά του 2023, είναι πιο φυσιολογική σε σχέση με το 2022.

Τοποθετώντας σε σύγκριση το 2023 με τα έτη 2019 και 2022, η επιβατική κίνηση και τα προγράμματα των αεροπορικών εταιρειών έχουν αποκατασταθεί πλήρως. Οι γραμμές που εξυπηρετήθηκαν από και προς το «Δασκαλογιάννης» είναι αποκατεστημένες και ανεπτυγμένες, ενώ οι αριθμοί των επιβατών έχουν ομαλοποιηθεί, έχοντας αυξητική τάση.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Fraport Greece, ο αερολιμένας Χανίων το 2023 υποδέχτηκε 3.580.603 επιβάτες, αριθμός αυξημένος κατά 11% σε σχέση με το 2022 (3,229,335).

Νέοι αερομεταφορείς, νέες τακτικές απευθείας συνδέσεις και προορισμοί

Η έναρξη νέων διαδρομών και η επαναφορά κάποιων άλλων, βοήθησαν στην ανάπτυξη του δικτύου προορισμών του αερολιμένα Χανίων.

Πιο συγκεκριμένα, η Luxair, αερομεταφορέας του Λουξεμβούργου, επανέφερε την σύνδεση Λουξεμβούργο – Χανιά μετά από 13 χρόνια απουσίας, η Animawings (ρουμανική αεροπορική εταιρεία θυγατρική της AEGEAN) ξεκίνησε εβδομαδιαίες πτήσεις από το Βουκουρέστι με Airbus A320, η Icelandair μετέτρεψε την τσάρτερ σύνδεση Ισλανδία – Χανιά σε τακτική εμπορική, που πραγματοποιείται κάθε Παρασκευή μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου, η Eurowings πετάει φέτος από το Γκρατς της Αυστρίας, η TUS Airways συνδέει την Λάρνακα με τα Χανιά (επαναφορά σύνδεσης από το 2020 που εκτέλεσε κάποιες πτήσεις η Aegean για ενάμιση μήνα), ενώ η Air Serbia έχει τακτικές πτήσεις από το Βελιγράδι. Τέλος, η AEGEAN προσέθεσε το Τελ Αβίβ – Χανιά στο πρόγραμμα της, φέτος.

Μεγάλα αεροσκάφη στο «Δασκαλογιάννης»

Επίσης αρκετά μεγάλα αεροσκάφη (ευρείας ατράκτου) επισκέφτηκαν και φέτος τον αερολιμένα από πολλούς αερομεταφορείς, δείγμα της αυξημένης ζήτησης πτήσεων και αεροπορικών θέσεων.

Τα παραπάνω, είναι συνολικά, απόρροια της μεγάλης τουριστικής ζήτησης, έπειτα από δύο συναπτά έτη πανδημίας και περιορισμών, και μετά από πολλές διαρθρωτικές αλλαγές στον αεροπορικό κλάδο.

Τέλος, φέτος ήταν η πρώτη φορά του που το υπερσύγχρονο Airbus A350 επισκέφτηκε το αεροδρόμιο Χανίων.

Γενικότερα, όσον αφορά τα αεροσκάφη που επιχειρούν στο αεροδρόμιο Χανίων, η οικογένεια αεροσκαφών Airbus A320 (A319, A320, A321) και οι παραλλαγές των Airbus A320neo (A320neo, A321neo), κυριαρχούν ενώ το 2023 αύξησαν τα ποσοστά επισκέψεων τους στον αερολιμένα Χανίων, ενώ ακολουθεί η οικογένεια αεροσκαφών Boeing 737 και Boeing 737 MAX με σχετικά χαμηλότερο ποσοστό, όσον αφορά τους μήνες Ιούλιο – Σεπτέμβριο. Τα ελικοφόρα και τα αεροσκάφη ευρείας ατράκτου κατέχουν ένα μικρό ποσοστό.

* Ο κ. Δημήτρης Ζοπουνίδης είναι ιδρυτής κι επικεφαλής Έρευνας Παρατηρητηρίου Αεροπορικού Κλάδου Κρήτης, ιδρυτής του ιστότοπου Aviationlife.gr, συντονιστής του Παρατηρητηρίου Τουρισμού του Μ.Α.Ι.Χ., ερευνητής του Εργαστήριου Διοικητικής Οικονομικής και Συστημάτων Αποφάσεων, Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, editor-In-Chief, «Air Letter», Ελληνική Αεροπορική Ένωση

Φωτογραφία κορυφή: Δημήτρης Ζοπουνίδης